De Taalunie ondersteunt en bevordert de samenwerking op het gebied van Nederlandstalige cultuur tussen Nederland, Vlaanderen en Suriname en de rest van de wereld. In 2021 stonden onderstaande initiatieven en projecten centraal.
De educatieve website literatuurgeschiedenis.org, die kennis en inspiratie biedt voor leraren Nederlands in het taalgebied, werd in 2021 uitgebreid met meer pagina’s over vrouwelijke schrijvers, schrijvers en werken uit het Caribisch gebied en Suriname en themapagina’s over actuele onderwerpen als milieu en gender. De Taalunie en de Koninklijke Bibliotheek Nederland werkten hiervoor samen met Schrijverscollectief Fix Dit en letterkundige neerlandici uit het hele taalgebied. Met deze toevoegingen dragen we bij aan diversiteit in het literatuuronderwijs in het taalgebied.
Voorbeelden van nieuwe pagina’s over vrouwen: Cynthia Mc Leod, Kristien Hemmerechts, Eva van Carry van Bruggen, Hilda van Suylenburg van Cecile Goekoop de Jong, Buiten het gareel van Suwarsih Djodjopuspito en Alijt Bake. De website werd in 2021 gemiddeld zo’n 50.000 per maand geraadpleegd.
In september 2021 bestond het Expertisecentrum Literair Vertalen (ELV) twintig jaar. Een jubileum dat werd gevierd met het motto ‘Roem de Vertaler’. Met de hashtag #RoemDeVertaler riep het ELV op tot meer waardering voor de vertaler en het vak. In het najaar organiseerde het ELV zes parallelle cursussen voor literaire vertalers. Onderdeel van de cursussen waren zeven online lezingen, die ook door andere geïnteresseerden gevolgd konden worden. De sprekers waren Maaike van Rijn, Rolf Erdorf, Désirée Schyns, Rokus Hofstede, Elies Smeyers, Yra van Dijk en Abdelkader Benali. Er waren in totaal 750 deelnemers, onder wie vertalers uit een groot aantal landen en studenten en academici van diverse universiteiten. Het ELV werkte in 2021 verder aan een diverser en inclusiever vertalersveld, lanceerde de online module ‘Kennismaking met literair vertalen’ voor de internationale neerlandistiek en voegde na een oproep 52 nieuwe profielen toe aan het Vertalersbestand.
Nederlandstalig muzikaal erfgoed maakt deel uit van de gemeenschappelijke, culturele geschiedenis van Nederland, Vlaanderen en Suriname. Denk bijvoorbeeld aan Boudewijn de Groot, Louis Neefs, Corry Brokken, Annie M.G. Schmidt, Jan De Wilde, Woiski Sr & Jr, Drs. P en Wannes Van de Velde. De Taalunie brengt beleidsmakers en veldorganisaties samen om de houdbaarheid, bruikbaarheid en zichtbaarheid van belangrijk Nederlandstalig muzikaal erfgoed te verbeteren.
Foto: Muziekweb/Sebastiaan Hols
We vroegen Muziekweb en CEMPER om bij privéverzamelaars en archiefinstellingen in het taalgebied op zoek te gaan naar Nederlandstalig muzikaal erfgoed om samen met experts uit de erfgoed- en de muzieksector te adviseren over vervolgstappen. Het bijbehorende eindrapport (‘Lokalisatie van Nederlandstalig muzikaal erfgoed’) presenteerden we in 2021 aan zo’n 55 geïnteresseerden tijdens het webinar ‘De liefde voor muziek’. Dit webinar werd geopend door publicist, programmamaker en neerlandicus Jacques Klöters en organiseerden we samen met het in Nederland nieuw opgerichte initiatief Podiumkunst.net.
De Taalunie wil vertaalopleidingen binnen het taalgebied ondersteunen bij het verbeteren van de competenties van studenten die naar het Nederlands vertalen. Samen met het Nederlands/Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs ontwikkelden we daarom in 2021 een ‘QuickScan taalbeleid Nederlands’, die vervolgens werd uitgezet onder vertaalopleidingen. De QuickScan zorgde voor een groter bewustzijn van het belang van taalbeleid binnen de opleiding. Ook kregen we met behulp van de QuickScan gemakkelijker zicht op de gedeelde behoeftes die verder samen kunnen worden opgepakt.
In samenwerking met Literatuur Vlaanderen, het Nederlands Letterenfonds en De Schrijverscentrale heeft de Taalunie haar financieringsregeling voor schrijversbezoek aan afdelingen Nederlands buiten het Nederlandse taalgebied uitgebreid. Nu kunnen afdelingen uit alle onderwijstypes cofinanciering aanvragen en het schrijversbezoek fysiek, online of hybride laten plaatsvinden. Een schrijversbezoek verrijkt het onderwijs en het netwerk van een afdeling Nederlands en geeft Nederlandstalige schrijvers de kans hun werk in het buitenland te promoten.
‘21’ is een praktijk- en taakgericht vertaalonderwijsproject waar de afdelingen Nederlands aan de Karlová Univerzita Praag en Comenius Universiteit Bratislava voor samengewerkt hebben. Het doel van het project is om beginnende vertalers binnen en buiten het Nederlandse taalgebied en auteurs een podium te bieden waarop ze hun werk kunnen presenteren. ‘21’ staat voor volwassenheid, twee en één, een vertaler en een auteur, die samen één nieuw werk tot stand brengen.